Postduiven fokkers zijn een volk apart maar het is vreemd dat postduiven fokkers zo weinig naar andere diergroepen kijken om daar lering uit te trekken. Zou het komen door de abstracte en niet waarneembare eigenschappen van postduiven. Dat postduiven fokkers al gauw denken dat erfelijkheidsleer niet voor hun van toepassing is. Dat er inteelt degeneratie op de loer ligt zodra er aan familieteelt wordt gedaan. Voor de dappere postduiven fokkers onder ons die dan toch een poging doen maar uit de eerste resultaten alleen maar slechte dieren fokken en daardoor gauw weer op de oude voet verder gaan. En met op de oude voet verder gaan bedoel ik dan tevreden zijn als slechts een klein percentage van de gefokte duiven een prijsje kunnen vliegen.
In dit artikel wil ik je uitleggen dat het ook anders kan. Omdat de abstracte eigenschappen niet tot de verbeelding spreken zal ik ook andere diergroepen aanhalen als voorbeeld. Maar vooral om duidelijk te maken dat we niet tevreden hoeven te zijn met het kweken van slechts enkele goede postduiven.
Meer goede dan slechte postduiven fokkers
De postduif is een ras wat nog relatief jong is. Vele sierduiven rassen zijn al vele honderden jaren oud. Je kunt dan ook zeggen dat de postduiven fokkerij nog in zijn kinderschoenen staat. Je kunt dat wel zien aan de snelle ontwikkelingen die zich voordoen in de postduivensport. Het exterieur enorm veranderd, relatief snel in vergelijking met duivenrassen die al honderden jaren hetzelfde zijn. De postduif is dus nog volop in ontwikkeling zowel in de sport als het exterieur. Dit heeft voornamelijk te maken met de enorme variatie die we hebben in de genen van onze postduiven maar het is een ontwikkeling die nog veel sneller zal gaan wanneer we het fokken van postduiven serieus gaan aanpakken. Het resultaat zal zijn dat we dan meer goede dan slechte postduiven gaan fokken. Sommige postduiven fokkers zijn hier al heel ver in en kunnen willekeurig hun duiven koppelen en toch nagenoeg alleen maar goede postduiven fokken. Denk aan bekende namen zoals Janssen, Delbar, Tournier, Nelles van de Pol. Maar ook de liefhebbers die minder bekend zijn zoals de combinatie vandam & bisschop. Hoe ze dat doen zal ik hieronder verder uitéen zetten.
Laten we beginnen met inteelt degeneratie
Inteelt degeneratie is onze eigen schuld. Postduiven kunnen namelijk een hele hoge mate van inteelt aan. Kijk als voorbeeld is naar de rotsduiven. De voorouders van alle duivenrassen. Rotsduiven leven in afgelegen kolonies waar geen of nauwelijks andere rotsduiven bij komen. Een kolonie rotsduiven is dus éen grote happy family. Broer doet het met zus of moeder met kleinzoon etc. etc. Toch bruisen deze rotsduiven van vitaliteit, gezondheid en kunnen ze met gemak ontkomen aan roofvogels op een enkeling na. Soms zal er is een verdwaalde rotsduif uit een verafgelegen andere kolonie zorgen voor wat genen diversiteit. Maar binnen de kortste keren is er weer een homogene kolonie duiven ontstaan. Broer, zus, neef, nicht, opa, oma, oom en tante. Het kan allemaal.
Inteelt degeneratie is dus onze eigen schuld omdat we ons focussen op slechts enkele eigenschappen en de rest vergeten. Stel je fokt kippen en je focust je alleen op kippen die veel eieren leggen. Na enkele generaties zul je kippen krijgen die heel veel eieren leggen maar wel snel ziek worden. Dat komt omdat je vergeten bent om ook de vitaliteit in je focus mee te nemen.
Oorzaak van inteelt degeneratie
De oorzaak van inteelt degeneratie is onwetendheid van onkundige duivenmelkers. Duivenmelkers die geen duiven fokken maar alleen duiven vermeerderen. Vervolgens hun inferieure en ziekelijke duiven voor veel geld verkopen of net zo erg weggeven. Deze duivenmelkers kunnen niet selecteren of willen dat simpelweg niet waardoor hele rassen ten gronde gaan. Kijk maar eens naar de Spaanse kropperrassen. Eens waren dit vitale en gezonde kroppers die fantastisch konden vliegen en bijna nooit ziek werden. Elk Spaans kropper ras had zijn eigen bijzondere mentale kenmerken. Tegenwoordig maakt het niet meer uit welk Spaans kroppers je neemt want elk exemplaar heeft dezelfde wezenloze uitstraling. Wanneer een duif kon kwijlen zouden deze ooit trotse vertegenwoordigers van de Spaanse kropper rassen nu kwijlen door inteelt degeneratie.
Helaas is er door onkunde en mede slecht beleid van de rasvereniging de SIS deze prachtige en trotse kropper rassen vervallen tot dieren die je niet meer in je hok zou willen hebben. Spaanse kroppers die amper nog naar de dakgoot kunnen vliegen. Zelf hun jongen nauwelijks kunnen grootbrengen en om de haverklap weer last hebben van een enge ziekte. Grootste reden is niet het fokken in familieverband maar het niet kunnen en niet willen uitselecteren van dieren waar je niemand een plezier mee kan doen. Een grote groep duivenmelkers die duiven houden alleen uit winstbejag en daarmee een hele liefhebberij verzieken.
Ook de postduivenwereld moet oppassen
Heel langzaam zie je dit verschijnsel ook in de postduivensport terug komen. Ook slechte duiven zijn veel geld waard zolang ze maar zijn voorzien van een zelfgemaakt stamboom met de meest geweldige prestaties. De ene week zit een dergelijk duif in hok A en een jaar later weer in hok B. Omdat dergelijke duiven voor veel geld werden gekocht en we het normaal vinden dat we meer slechte dan goede duiven kunnen fokken. Ongelofelijk hoe we onszelf voor de gek kunnen houden.
Hoe minder duiven , hoe sneller je resultaat boekt
Hiermee bedoel ik dat hoe minder genen variatie er is in je kolonie duiven. Hoe makkelijker het gaat worden om duiven te fokken met dezelfde eigenschappen. Met andere woorden zul je meer goede postduiven fokken dan slechte. Is het zo makkelijk, eigenlijk wel. Mits je volhardend bent en alleen eigenschappen in je bestaande kolonie inbrengt die van toegevoegde waarde kunnen zijn. Stel dat je Horseman kroppers fokt maar je wilt een grotere krop. Een snelle manier zou dan zijn om bijvoorbeeld een Norwich kropper in te fokken. De jongen met de beste krop daarvan weer terug kruisen in je stam Horseman kroppers. Dit herhaal je twee tot drie generaties en je zult zien dat je weer een 100% Horseman kropper hebt met de gewenste eigenschap namelijk een grotere krop.
Kies voor kwaliteit boven kwantiteit
Deze manier van fokken maakt je kolonie met postduiven ook waardevoller voor andere postduiven fokkers. Een goede duif die is ontstaan uit een kruising van twee verschillende families. Heeft als kweekduif weinig waarde. Het is nagenoeg zeker dat er meer slechte als goede duiven uitkomen in de nafok met een nieuwe kolonie duiven. Reden hiervoor is simpel en berust op wetenschappelijke feiten. Door de grote genen variatie kan een volgende kruising alleen maar meer variatie geven waardoor er zelfs eigenschappen kunnen ontstaan die er niet waren. Een gouden tip is dan ook om alleen bewezen prestatie, bewezen kweek (of allebei) duiven aan te kopen die gekweekt zijn in familie verband. De rest is echt zonde van je geld.
Wist je dat
Wist je dat aan de wieg van de Engelse volbloed paarden slechts een drietal Arabische hengsten stonden. Wat denk je van onze eigen zwart-witte en wereldberoemde koeien. Maar ook onze tarwe of aardappelrassen. Wat dacht je van de Chiquita bananen, al honderden jaren afkomstig van 1 moederplant in Engeland gekweekt. Engelse tiplers die tot ongekende prestaties in staat zijn ondanks de sterke inteelt. Wees daarom voorzichtig met de aankoop van nieuwe postduiven ter versterking van je huidige kolonie. Weet wat je aankoopt en wees extra terughoudend voordat je het zogenaamde verse bloed in je bestaande kolonie postduiven in fokt. Probeer gerust een apart foklijntje op te zetten maar ruim deze direct op zodra de resultaten slechter zijn dan normaal is in je kolonie met postduiven.
Ontwikkelingsfactoren en milieu invloeden
Ontwikkelingsfactoren en milieu invloeden zijn zeer bepalend of een duif uitgroeit tot een topper of een loser. Ondanks dat het juiste erfelijke materiaal volop aanwezig is. Stel dat je een geweldige stam duiven hebt maar het resultaat er niet uitkomt. Is het probleem niet altijd gelegen in de kwaliteit van je duiven. Het kan dan eerder zo zijn dat de juiste omstandigheden ontbreken om uit te groeien tot een kampioen. Een goede duiven fokker doet dan ook zijn best om de best mogelijke omstandigheden te creëren. Deze combinatie is onlosmakelijk aan elkaar verbonden om alles te kunnen bereiken wat er te bereiken valt. Stel dat je als bijzonder hoogbegaafd kind in een ontzettend arm ontwikkelingsland woont. Ben je kansloos, zo simpel is dat. Maar stel je voor dat je als domme buitenlander in Nederland woont. Kun je zelf koningin van Nederland worden. Ontwikkelingsfactoren en milieu invloeden zijn dus sterk bepalend voor het uiteindelijke resultaat. Hok, voer, motivatie en training allemaal factoren die het uiteindelijke resultaat mede bepalen.
Bedenk of je voor de lange termijn gaat of meer je geluk wilt beproeven met postduiven fokken. Liever tevreden bent met soms een uitschieter en een grote kolonie duiven. Of liever een kleine kolonie met betrouwbare en sterk spelende postduiven.
Meest gemaakte fouten
Meest gemaakte fouten bij het starten van een kolonie postduiven is dat er wordt gestart met kwalitatief minder goede dieren. Je moet begrijpen wat er niet inzit komt er ook niet uit. Je hebt dus duiven nodig die alle eigenschappen in zich hebben om goed te kunnen presteren.
Deze eigenschappen zijn:
Verwacht niet het eerste jaar al bij de top van de Nederlandse postduiven fokkers te behoren. In de eerste jaren is het een kwestie van opbouwen. Eerst goede duiven vinden waar je de nieuwe kolonie mee wilt oprichten. Dus goed om je heen kijken en bij voorkeur in de buurt. Lees hier ook duidelijk ga op zoek naar het beste uitgangsmateriaal niet naar het duurste want dit heeft in de praktijk weinig met elkaar te maken.
Een andere fout die tegenwoordig veel meer gemaakt wordt dan vroeger is selecteren. Alles wat niet gezond, vitaal of om een andere reden niet deugd. Haal deze dieren zonder pardon uit je duiven kolonie vandaan. Kijk niet naar afstamming en kijk al helemaal niet naar de prijs die je voor een dergelijke duif hebt betaald. Nog erger is om deze duif aan te houden alleen vanwege zijn mooie kleur. Denk ook aan het bekende spreekwoord dat een jonge duif altijd te duur wordt gekocht en een goede duif wordt altijd te goedkoop verkocht. Met andere woorden selecteer streng en ga alleen met de beste dieren verder. Hoe minder dat zijn des te beter ben je in het selecteren van de juiste dieren. Stel dat je met vijftig jongen begint en je eindigt met vijftig duiven gaat het niets worden met je duiven kolonie maar wanneer je na twee tot drie jaar eindigt met 1 of 2 koppels. Heb je het verhaal goed begrepen en zul je snel bij de betere duivenmelkers gaan behoren.
Tips voor het stichten van een goede duivenkolonie
Stel dat je begint met een aantal jongen duiven. Start dan met kweken wanneer deze dieren twee tot drie jaar oud zijn en bewezen hebben kopprijzen te kunnen vliegen. Kweek alleen verder met bewezen dieren en ga geen tijd en geld investeren in duiven die het misschien wel of misschien niet gaan doen. Beter is het om in het tweede jaar nogmaals een groep jongen duiven te kopen dan te kweken met dieren die zich nog niet bewezen hebben.
Andere methode voor zowel beginnende als ervaren duiven fokkers is het kopen van enkele bewezen prestatie duiven die uit dezelfde familie komen. Stel dat je een bewezen kweek en prestatie koppel kan kopen vorm hier dan twee foklijnen van. Door deze twee foklijnen in een later stadium uit te kruisen met elkaar. Kun je je kolonie duiven gezond en vitaal houden zonder dat je bang hoeft te zijn dat de prestaties minder gaan worden. Of dat je meer rommel kweekt dan kwaliteit.
Zonder toepassen van inteelt zul je tot in lengte van dagen je geluk moeten beproeven samen met heel veel andere duiven fokkers. Je zult heel veel ruimte nodig hebben en een grote kolonie duiven moeten voeren. Pas je echter een gezonde methode van inteelt toe en kun je streng selecteren dan kun je na een paar jaar volstaan met het kweken van enkele duiven om alleen je kolonie mee aan te vullen. Het is dan niet nodig om honderden duiven te houden. Het is dan ook niet nodig om jaarlijks vele duiven aan te kopen.
Groot voordeel voor kleine duiven fokkers
Het grote voordeel voor kleine duiven fokkers is dat ze heel streng moeten selecteren. Om die reden alleen met de allerbeste dieren kunnen kweken en er geen ruimte is voor minderwaardige duiven op het hok. Daarnaast zijn ze ook niet of minder bekend omdat je je moet specialiseren in een bepaalde categorie. Simpelweg omdat je de ruimte niet hebt voor een grote kolonie met verschillende specialisaties. Met bijkomend voordeel dat het grote geld ook niet naar je lacht en daardoor minder snel in de verleiding komt om minder goede duiven een ander baasje te geven.
Laatste tip voor de beginnende duiven fokkers onder ons. Begin met enkele goede postduiven, kweek ze in familieverband maar in twee aparte foklijnen die je apart van elkaar inteelt. Hierdoor fok je twee onafhankelijke fokzuivere bloedlijnen die je later kunt gebruiken om een outcross te maken. Zonder dat je je hoeft af te vragen of hier goede duiven uit zullen komen. Op deze manier garandeer ik jou dat je tot in lengte van dagen bij de top van de duivensport kan behoren mits je ook de juiste omgeving en milieu factoren in ere houdt.
Ik heb met veel plezier dit stuk gelezen. Bedankt voor de informatie.
Groeten Jef Meinderink
Prima stuk!! ik kweek al meer dan 30 jaar witte sierduiven en heb zelden of nooit iets bij gekocht, mocht ik toch, door omstandigheden, iets nodig hebben dan haal ik dat weer bij iemand die ooit bij mij duiven haalde zodat ik na een jaar al weer de dieren met de juiste eigenschappen kweek. inteelt hoeft, bij een perfecte administratie daar staat of valt het mee, geen belemmering te zijn!!
Ik wil onderhand gaan beginnen met postduiven en is het dan het beste om de duiven die je hebt gekocht te laten testen op hun DNA (LDHA BB als kan).
Als beginner zou ik eerst gewoon beginnen en gaan genieten van de duivensport.
De duivensport is veel meer dan een delfsblauw bordje of plastic vaantje winnen. De duivensport is elke dag met je duiven bezig zijn. de verzorging, het laten vliegen, kweken en vooral genieten. Er kunnen maar een enkele kampioenen zijn maar onthou dat die kampoenen al die verliezers erg hard nodig hebben. Zonder verliezers kan een kampioen geen kampioen worden. Daarom ga genieten van de duivensport en hou je nog niet teveel bezig met het LDH gen.
Waarom doen we dit niet ook gewoon bij mensen. Zou de gezondheidszorg een stuk betaalbaarder maken, en op termijn heel wat meer gelukkige en gezonde mensen opleveren.